Leiding over groepsdynamiek

Hoe kun je als leider jouw team helpen om op een hoog niveau te presteren?

Als het binnen een team niet soepel loopt, uit zich dat op allerlei manieren. Uiteindelijk komt het erop neer dat het behalen van het gezamenlijke doel in gevaar komt. Mogelijk herken je onderstaande signalen in uw team:

• Er wordt weinig samengewerkt binnen het team of met andere teams
• Het gevoel van betrokkenheid en verantwoordelijkheid leeft te weinig
• Doelen worden niet of te laat bereikt, wat demotiverend en frustrerend werkt
• Miscommunicatie komt te vaak voor en kost tijd, energie en geld
• Werkrelaties verslechteren: er wordt meer over elkaar dan met elkaar gesproken of ergernissen worden opgekropt 

Een grillige ontwikkeling

Er is veel onderzoek gedaan naar groepsontwikkeling, gezien het belang ervan. Daaruit blijkt dat het geen voorspelbare ontwikkeling is. In de literatuur zie je dan ook veel verschillende beschrijvingen van de fasen van een groep terug. Er zijn veel belangrijke variabelen die hier effect op hebben, zoals de samenstelling van de groep, wisselingen binnen de groep en de omstandigheden waarin de groep verkeert. De drie zaken die de belangrijkste rol spelen in groepsdynamcia zijn het leiderschap, de gezamenlijke taak en het zogenaamde welkom: mag ik er zijn zoals ik ben?

Ook al verschilt de levensloop van team tot team, toch zijn er ook zaken die in de meeste groepen spelen. Het kan helpen om naar een algemeen model te kijken om groepsdynamica beter te begrijpen. 

De levensloop van een team

Een zo’n model staat bekend als ‘Forming, Storming, Norming and Performing’, opgesteld door Bruce Tuckman. Hieronder samengevat en aangevuld met wijsheden van meerdere psychologische onderzoeken en inzichten, waaronder van Piet Weisfelt:

• Stadium 1: Forming. De groep ontstaat: individuen komen samen met een gezamenlijke taak en een leider. Teamleden zijn bezig een plek in de groep te verwerven. Het is nog niet voor iedereen duidelijk wat voor werk het team zal gaan doen en in welke rollen. De leider speelt daardoor een dominante rol. Vanwege de onzekerheid is het gevoel van welkom in deze fase een noodzakelijke voorwaarde.
• Stadium 2: Storming. Groepsleden zijn meer bekend met de doelen, taken en structuur. Daardoor gaan zij zich meer kenbaar maken via experimenten en initiatieven. Tegelijkertijd komen oude patronen naar boven in contact met anderen. Dit kan tot botsingen leiden en de vorming van subgroepjes van gelijkgestemden. Het is in deze fase belangrijk om de taak en bijdrage van de groep te verhelderen en diversiteit te benutten.
• Stadium 3: Norming. Als het team het vorige stadium is aangegaan, komt het langzaamaan in wat rustiger vaarwater. Het thema is nu zelfstandigheid. Mensen kennen elkaar beter waardoor de verschillende kwaliteiten meer naar voren komen. Dat uit zich in veel communicatie, waardering en constructieve feedback. Mensen doorzien pateronen en ontmoeten elkaar ‘op de grens’. Commitment is groter waardoor er door de groep meer wordt nagedacht over de bijdrage aan het geheel en de gezamenlijke droom. Jouw autoriteit als leider wordt gerespecteerd. Er is daardoor ruimte om meer bezig te zijn met de grens van het team en de buitenwereld.
• Stadium 4: Performing. In deze fase komt er steeds meer energie vrij voor het uitvoeren van de groepstaak en het realiseren van doelen van de groep. De groepsontwikkeling is zo geëvolueerd dat alle groepsleden maximaal tot hun recht komen. Iedereen weet wat hem (of haar) te doen staat, maar ook wat hij aan anderen heeft. Gewaardeerd worden is belangrijk in deze fase, wat kwetsbaarheid mogelijk maakt. Synergie en ‘naar buiten’ treden is nu de opgave en staat centraal.
  Als een team hierin doorloopt (en onderweg ook bij veranderingen terug valt en zich herpakt) komt men in ‘adjourning’. Een soort autonome staat van Zijn van de teamleden en de samenwerking is even van belang als de autonomie van elk inidividu.

Een training in groepsdynamiek

Als je jouw team naar een hoger niveau wilt tillen, kan het lastig zijn om hier een goede manier in te vinden. Hoe zorg je dat vergaderingen effectief verlopen? Teamleden zelfstandiger en autonomer zijn waaruit ze elkaar als professionals aanspreken? Hoe krijgen jouw teamleden onderling vertrouwen in elkaar?
Shine Academy kan jou als leider helpen door middel van deze training in groepsdynamiek en jouw begeleiding van de teamontwikkeling. Jij kunt dit zelf volgen, met jouw collega leidinggevenden of zelf samen met jouw team.

Na afloop van de training heb je de tools in huis om teambuildend leiding te geven. Jouw team leert leiding ontvangen. En effect zien van ineffectiefve groepsdynamiek op het samenwerken. Ze leren ook inzien hoe ze effectief met elkaar kunnen werken.

Dankzij de kennis over groepsdynamica kun je deze gaan beïnvloeden. Je kunt ineffectief gedrag ombuigen en het team ondersteunen. Zo ontstaat een omgeving waarin teamleden effectief samenwerken met effectieve gespreksvoering en iedereen zijn verantwoordelijkheid pakt. Het team presteert op hoog niveau.
Wil je ook hierin meer informatie? Neem dan contact met ons op om te kijken hoe het voor jou of in jouw organisatie geïmplementeerd zou kunnen worden.